Telnet
Anti-Trojan cilar Için Telnet Komutlari;
AppRedir;(path:\filename.exe); : Program Çalistirir
CaptureScreen : Makinanin Görüntüsünü Alir
DelFile;(filename.exe) : Dosya Siler
DisableKeys;1;(keys) : Klavye Kullanilamaz Hale Gelir
DisableKeys;0; : Klavye Eski Haline Döner
DisableKeys;1;abcdefghijklmnopqrstuvwxyzåäö : Klavyenin Harfleri Uçar
DownloadFile;(path:\filename.exe) : Dosya Download Eder
Eject;1 : Cdrom Sürücüyü Açar
Eject;0 : Cdrom Sürücüyü Kapatir
ExitWin;1 : Bilgisayari Kapatir
GetApps : Çalisan Programlari Listeler
GetACL : Admin Listesini Gösterir
GetInfo : Info Penceresini Getirir
GetDisks : HardDiski Gösterir
GetSetup : Ayarlari Yapar
GetUser : User Hakkinda Bilgi Verir
GetVolume : Sesi Açar
Telnet
Tanim :
Telnet, her hangi bir sekilde ulasilabilen
(Internet veya özel bir ag ile) bir makineye baglanmayi, o makine tarafindan sunulmus
kaynaklardan yararlanmayi saglayan bir protokoldür. Bu tanim esasinda Internet ortaminda
kullanilmakta olan tüm protokoller için geçerlidir. Internet ortami sayesinde baska
makinelere ulasilabilmekte ve bunlarin sundugu kaynaklar ve hizmetlerden
yararlanilabilmektedir ki bu islem sadece Telnet e özel bir durum degildir. Http,
ftp protokolleri araciligiyla da Web ortaminda bilgisayarlar arasinda gezilip, buralarda
sunulmus olan dosyalardan ve hizmetlerden yararlanilabilinir. Telnet i bu bahsi
geçen protokollerden farkli kilan, bir Terminal Emülasyonu islevi ile Web ortaminda
gezilmesini saglamasi dolayisiyla da ulasilan makineye isletim sistemi bazinda komut
verilmesini saglamasidir. Terminal Emülasyonu kavramini açiklamak, Telnet i
anlamak açisindan yararli olacaktir.
Terminal Emülasyonu :
Terminal Emülasyonu islemi, aslinda
terminal olmayan bir makineyi terminal gibi gösterme islemidir. Böyle bir isleme neden
ihtiyaç duyuldugunu açiklamaya geçmeden önce Terminal kavramini açiklamak faydali
olacaktir.
Terminal, verilerin girisi için bir
cihazi (genellikle tus takimi klavye-) olan, üretilen sonuçlarin aktarilacagi bir
aygiti (genellikle monitör) olan ve direkt olarak bir bilgisayara bagli makinelerdir.
Baglanilan bilgisayarlar genellikle büyük çapli makineler olup, çok kullaniciya sahip
bir Unix makine, bir mainframe (ana bilgisayar) olabilir. Özellikle bilgisayar
teknolojisinin bu denli gelismedigi, dolayisiyla kisisel bilgisayarlarin bu kadar yaygin
olmadigi zamanlarda, kullanicilarin karsisina, yetenekleri sinirli, sadece gerekli
girislerin yapilabilecegi ve üretilen sonuçlarin aktarilabilecegi aygitlardan olusan
makineler, yani terminaller koyulmakta idi. Islemler ise, tüm kullanicilarin islemlerini
yapacak sekilde güçlü olan merkezi bir makine, örnegin mainframe tarafindan yapilmakta
idi. Dolayisiyla da terminaller, bu güçlü bilgisayarlar ile kullanicilar arasinda bir
çesit arayüz vazifesi görürdü. Bu tarz çalismada, terminallerin islem gücü bir
önem teskil etmez. Arayüz kavrami altinda toplanacak islemleri yapabilecek bir makine,
terminal olarak kullanilabilir. O dönem için degisik sirketlerce terminaller üretilip
kullanilmistir. En çok kullanilan terminallerden biri, Digital Equipment Corporation
tarafindan üretilen VT100 dür. Bunlar, sadece karakter (text) bazli hizmet veriyor
olup, grafiksel yetenekleri bulunmamaktaydi. Ana makina tarafindan üretilen grafiksel
verilerin gösterilmesine olanak taniyabilecek terminaller de üretilmistir. Textronix
4010 lar buna bir örnektir.
Bilindigi üzere bilgisayar dünyasinda
meydana gelen hizli gelismeler sonucunda, kendi basina islem gücüne sahip, herhangi bir
ana makineye bagli olmadan çalisabilecek kisisel bilgisayarlar (PC) üretilmistir. Böyle
bir durumda kullanicilar, ana makineye ihtiyaç duymadan islemlerini yerine
getirebileceklerdir. Buna ragmen bazi uygulamalarda, terminal yaklasimi gerekli olmaya
devam etmektedir. Böyle bir durum için, islem gücü olmayan bir terminalin yapacagi
seyleri daha güçlü olan bir bilgisayara (PC) yaptirmak mümkün olabilecektir. Yalniz
böyle bir sey için, servis istenecek ana makinenin, kendisine bir terminalin
baglandigini düsünmesi, buna göre islem yapmasi gerekmektedir. Yani, kullanicinin
basinda bulundugu makinenin, bir terminal ana makineye baglandiginda ne sekilde istekte
bulunuyorsa, haberlesme islemlerini nasil yerine getiriyorsa, aynilarini yapmasi, ayni
bilgileri üretmesi, kisacasi terminal gibi davranmasi gerekmektedir. Aslinda bu
haberlesme kurallari, bir protokol teskil eder, dolayisiyla da bu isi yapacak bir
protokolün gerçeklestirilmesi gerekmektedir. Normalde kullanicinin makinesi bu
isaretleri üretmeyecek olup, bunun için bir yazilimin kullanilmasi gerekecektir. Bu
yazilimin yapacagi, Terminal Emülasyonu islemi olacaktir. Bunlar da Telnet
yazilimlari olarak bilinirler.
Telnet Neden Gereklidir ?
Daha önceden de belirtildigi gibi Internet
ortaminda kullanilmakta olan HTTP, FTP veya Telnet protokolleri esas olarak bir
kullanicinin bir bilgisayar vasitasiyla uzakta bulunan bir baska bilgisayara baglanmasini,
protokollerin elverdigi ve baglanilan bilgisayarin müsaade ettigi ölçüde kaynaklardan
yararlanmasini saglar. Telnet in farkliligini ortaya koymak, Neden
Telnet? sorusuna da cevap olusturacaktir.
Bilgisayar teknolojisi ve Internet
ortaminda bu ölçüde ilerleme gerçeklesmemisken bilgisayarlar karakter tabanli
çalismaktaydilar. Fakat zamanla karakter tabanli ve soguk ekranlar yerlerini grafige
dayali, görselligi ön plana çikaran ekranlara birakmislardir. Web tabanli uygulamalar
Internet ortaminin neredeyse tamamina yayilmis olup, sadece karakter tabanli hizmet veren
sunucular çok azalmistir. Buna ragmen hala daha sadece Telnet kullanilarak ve karakter
tabanli hizmetin alinabilecegi sunucular mevcuttur. Fakat, Telnet in kullanilmasinin
sebebi, bu sayisi iyice azalmis bir miktar sunucuya baglanabilmek degildir. Tabi ki bu is
için de kullanilmakta ama esas onu diger protokollerden ayiran ve kullanilir kilan sebep,
Terminal Emülasyonu yapabilen bir protokol olmasidir. Olayi daha iyi açiklayabilmek
için, protokollerin çalisma sekillerini kisaca bir birleriyle karsilastirmak iyi
olacaktir. Bu islem için de Telnet ile Http yi karsilastirmak yeterli olacaktir.
Ftp ve diger protokoller için temel yaklasim, Http ile ayni olacak, bu konularda
Telnet ten ayrilacaklardir.
Web ortaminda Http protokolü kullanilarak
bilgisayarlar arasinda gezilebilir. Bir sunucudan istekte bulunulacaginda, Web sayfasinda
ilgili baglanti tiklanir, sunucu da buna iliskin islemleri yerine getirip sonuçlarini
istekçiye yönlendir. Bunu alan istekçi browser i da, sonuçlari ekrana getirip
kullaniciya sunar. Yani her seferinde istekçi olan kullanici kendi ortamindan istekleri
sunucuya gönderir, sunucu da gerekli sonuçlari istekçiye gönderir. Ftp protokolü
için de durum ayni olup, bir kullanici, bulundugu makine basinda bir dosyaya iliskin
istekte bulunur, sunucu da gerekli dosyayi istekçiye gönderir. Bu islemlerin ikisinde de
uzaktaki makineye girme (login) gerçeklesmez. Sadece belli isteklerde bulunulur, sunucu
da bu isteklere cevap gönderir. Oysa Telnet kullanildiginda, uzaktaki makineye login
olunur, Terminal Emülasyonu sayesinde, sanki o makinenin basinda çalisiliyormus gibi
islemler yapilabilir. Buna Remote Login denilir. Önemli bir baska nokta
olarak, http veya ftp ile bir baska makineye baglanildiginda, istekte bulunulan makinenin
hangi ortamda çalistigi, isletim sisteminin ne oldugu gibi bilgiler ile ilgilenilmez,
bunlar istekçi tarafina yansimaz. Oysa Telnet ile baglanildiginda, sunucunun sahip oldugu
ortamin bir kopyasi kullaniciya sunulur. Dolayisiyla hangi isletim sisteminin
kullanildigi, istekler sonucunda nasil bir ekranin olusturuldugu aynen kullanici ekranina
yansir.
Olayi daha iyi anlamak için, Windows NT
kullanilan bir makinden, Unix isletim sistemi kurulu bir makineye Telnet yapildigi durumu
görelim. Bu duruma iliskin sekil asagidadir;
Buradan da görülebilecegi gibi, üstte
hidiv isimli ve Unix isletim sistemini kosturan sunucuya yapilmis Telnet baglantisina
iliskin pencere yer almakta, altta da Windows NT nin explorer penceresi yer
almaktadir. Anlasilacagi üzere yerel makinede Windows NT yüklü olmasina ragmen Telnet
yapilan makinede Unix kostugundan, islemleri Unix komutlariyla yapmak gerekmektedir.
Kisacasi Telnet yapildiginda, baglanilan makinenin bir kopyasi Telnet penceresi
vasitasiyla yerel makineye getirilmekte, dolayisiyla uzaktaki makinenin basindaymis gibi
çalismalar yapilabilmektedir.
Telnet in Kullanilisi :
Buraya kadar Telnet hakkinda genel bilgiler
verilip, temel olarak nasil çalistigi anlatildi. Telnet in nerelerde ve nasil
kullanilacagi ise, bundan sonra anlatilacaktir. Ise, Telnet ile ne tür yerlere baglanilip
ne tür bilgilerin alinabilecegini anlatarak baslayalim;
Telnet kullanilarak baglanilabilecek
yerleri kabaca söyle gruplayabiliriz;
- Internet üzerinden veya bir baska baglati ile ulasilabilen,
bu arada da kullanim hakki (login) verilmis makinelere baglanmakta kullanilabilir. Bu
makineler bir grup insanin, belli bir isi gerçeklestirmek üzere baglanmalari gereken
bilgisayarlar olabildigi gibi, yine belli bir grup insanin yararlanabilecegi bir hizmetin
sunuldugu (e-mail gibi) bilgisayarlar da olabilir. Bir kullanicinin bu makinelere Telnet
kullanarak baglanabilmesi için, belirtilen grubun bir elemani oldugunu ispatlamasi, yani
kullanim hakkini gösteren kullanici adina ve sifresine sahip olmasi gerekir.
- Birden fazla kullanicinin ayni anda bir biri ile etkilesim
halinde bulunabildigi ortamlara girebilmek için de Telnet ten yararlanilabilir.
Bunlara en güzel örnek, pek çok kisinin ayni anda dahil olabilecegi bir oyunun,
Internet üzerinde oynanmasi verilebilir.
- Internet üzerinde insanlarin kullanimina sunulmus ve
herhangi bir kisitlama olmadan ulasilabilecek bilgilerin bulundugu bilgisayarlara
baglanmada da Telnet ten yararlanilabilinir. Bunlar kütüphane kataloglari, resmi
veri tabanlari veya ticari kuruluslarca kurulmus veri tabanlari olabilir. Bu sitelerin ilk
paragrafta anlatilanlardan farki, her hangi bir kullanici adi ve sifresi istememesi, tüm
insanlara servis vermesidir.
Bu kullanim sekilleri, degisik amaçlara
hizmet edebilir. Örnegin yerel veya genis
bir alana yayilmis agin yöneticisi
konumundaki bir kisi, ilk paragrafta anlatilan kullanim seklinden yararlanip, kendi
makinesinin basindan kalkmadan, ayni mekanda bulunan veya baska sehirde bulunan bir
bilgisayara Telnet yapip, istedigi düzenlemeleri yapabilir.
Internet ortaminda en çok kullanilan ve
Telnet denildiginde ilk akla gelen kullanim sekli bu anlatilmis olan, kullanici hakki
(account) gerektiren seklidir. Diger kullanim sekilleri de temelde ayni olup, görünüste
bir miktar farkliliklar olacaktir. Dolayisiyla bu dökümanda, ilk paragrafta anlatilan
kullanim sekli üzerinde durulacaktir.
Internet üzerinde mevcut olan ve
kullanicilarin tamamina açik servislere örnek olarak nic.ddn.mil adresini verebiliriz.
Bu adrese Telnet yapildiginda gelen ekran söyle olacaktir;
Burada kullanici kodu ve sifresine ihtiyaç
olmadan sunulmus olan hizmetlerden yararlanilabilmektedir. Bu hizmetlerden biri, veri
tabanina kayitli kisiler hakkindaki bilgilere ulasilmasidir. Sunulmus olan benzer
hizmetlerden de yararlanilabilmektedir.
Bir Telnet Oturumunun Baslatilmasi :
Bir kullanicinin Telnet yazilimindan
yararlanabilmesi için, dolayisiyla da Telnet protokolünü kullanabilmesi için,
kendisine Internet servisi saglayicisinin imkan vermesi gerekir. Günümüzde servis
saglayicilarinin büyük bir kismi Telnet imkani veriyorken, bu hizmeti vermeyenler de
vardir.
Bu asamada Telnet gerçeklestirebilmek
için sahip olunmasi gereken bilgiler;
- Baglanilmak istenen konak (host) makinenin IP adresi veya
adi.
- Buraya baglanmakta kullanila kullanici kodu.
- Kullanici sifresi.
Bütün bilgiler mevcutsa, iligili makineye
Telnet yapilabilir. Tabi elde bir Telnet programinin mevcut oldugu kabul edilmektedir.
Çogu isletim sisteminde Telnet standart olarak bulundugundan, var kabul edilmistir.
Windows ortamindan Telnet yapmanin üç
yolu vardir. Bunlardan biri MS_DOS promptundan direkt komutu yazmaktir :
Böyle bir durumda komut ile birlikte
Telnet yapilmak istenen makinenin IP numarasi veya adi yazilmalidir. Eger makine DNS
(Domain Name Service) e kayitli degilse, IP numarasini yazmak gerekecektir.
Windows NT ortamindan Telnet
gerçeklestirmenin bir baska yolu, NT Explorer dan yararlanip, programi tiklayarak
çalistirmaktir. Yani, Windows NT Explorer çalistirilip, Telnet.Exe programinin bulundugu
katalog açilacak, burada da Telnet programi tiklanarak çalistirilacaktir (benzer yöntem
Windows 95 için de geçerlidir). Telnet programinin adresi;
Windows NT için;
\winnt\system32\telnet
Windows 95 için;
\windows\system\telnet
Windows NT için mevcut duruma iliskin
sekil asagida gösterilmistir;
Üçüncü ve son yöntemde de yine Telnet
uygulamasi tiklanacaktir. Ancak bu sefer Windows un sundugu menü sisteminden
yararlanilacaktir. Windows NT için durumu gösteren sekil söyle olacaktir;
Son iki yöntemde, hangi makineye
baglanilmak istendigi belirtilmemisti. Dolayisiyla bir ekran vasitasiyla bu bilgilerin
alinmasi gerekmektedir. Gelecek ekran söyle olacaktir;
Görüldügü gibi baslik kismindaki ifade
Telnet (None) dir. Bu da su anda her hangi bir yerle Telnet yapilmadigini
göstermektedir. Telnet yapilmak istenen yeri belirtmek için menü çubugundaki
Connect tiklanip buradan da Remote System seçilmelidir. Bu durumda gelecek
ekran ;
Yapilmasi gereken, Host Name alanina,
baglanilmak istenen makinenin adinin veya IP adresinin yazilmasidir. Port alaninda yazili
olan telnet, Telnet için ayrilmis olan portun kullanilmak istendigini
göstermektedir. Standart olarak 23 numarali port bu islem için kullanilir. Telnet ile
diger servislere ulasmak isteniyorsa, bunlara iliskin port numarasi yazilmalidir. TermType
alanindaki vt100 de, emülasyonu yapilmak istenen terminal tipini
göstermektedir. Örneklerdeki paralelligi saglamak amaciyla Host Name alanina 160.75.2.21
yazalim. Bu durumda gelecek ekran, MS_DOS promptu kullanilarak komut yazildiginda direkt
olarak gelecek ekrandir. MS_DOS ortaminda, komut satirinda konak adi belirtildiginde, bu
ara islemlere gerek olmayacaktir. Bu ekran;
Baslikta artik None ibaresi olmayip,
baglanilan IP adresi vardir. Burada Telnet oturumunun baslatilabilmesi için önce
kullanici kodunun, sonra da sifrenin girilmesi gerekmektedir. Bu islemler de
tamamlandiktan sonra artik uzaktaki makineye login olunmustur;
Telnet islemi baslamistir. Daha önceden
Telnet in yetenekleri olarak anlatilan islemler burada yapilabilir. Bir kere oturum
basladiktan sonra, uzaktaki makineye direkt bagli bir terminalmis gibi
çalisilabilecektir.
Telnet, TCP/IP protokolu üzerinde çalisir
ve istekçi/sunucu mantigina dayanir. Programin bir istekçi tarafi, bir de sunucu tarafi
vardir. Kullanicinin baglantiyi gerçeklestirdigi yerel makine üzerinde, oturumu
baslatacak, istekte bulunacak, gelecek cevaplari ekranda gösterecek Istekçi Telnet
Yazilimi nin bulunmasi gerekir. Baglanilan ve konak bilgisayar olarak adlandirilan
uzaktaki makine üzerinde ise, istekçinin taleplerine cevap verecek bir Sunucu Telnet
Programi na ihtiyaç vardir.
Telnet islemini Web browser üzerinden
yapmak da mümkündür. Bunun için browser üzerinde bazi tanimlamalar yapmak
gerekecektir. Bu tanimlamalar esasinda kullanilacak Telnet programina isaret eder. Web
browser i olarak Netscape kullaniliyorken bu tanimlamalari yapmak için, menü
çubugundaki Options seçeneginden General Preference i seçip, buradan gelecek
sayfalardan da apps yi seçmek gerekmektedir. Bu sayfanin en basinda, Telnet
islemleri için kullanilmasi istenen yazilima iliskin yolu (örnegin
C\:Winnt\System32\Telnet.exe gibi) tanimlamak gerekmektedir. Bu tanimlamadan sonra artik
browser in URL alanina Telnet adresleri de yazmak mümkün olabilecektir;
Böyle bir islem yapildiginda tanimlanmis
olan Telnet programi çalisacak ve baglanti gerçeklestirilebilecektir. Mevcut Web sayfasi
açik kalacak, Telnet islemleri bir baska sayfa üzerinden yapilacaktir.
Telnet Oturumunun Kapatilmasi :
Baglanilan makine üzerinde istenen
islemler yapildiktan sonra oturumun kapatilmasi gerekecektir. Bunun yapilmasi, baglanilan
makineye login olmus bir terminalin çikmasi için yapilmasi gerekenler ile ayni
olacaktir. Genellikle komut satirinda yazilacak exit komutu bu islemi yerine
getirecektir.
Özet :
Bu kisimda, dökümanda anlatilanlar kisaca
ve özet olarak verilecektir;
- Telnet bir protokoldür.
Protokol, kurallar kümesidir.
Dolayisiyla Telnet de tanimlanmis olan kurallar kümesidir. Bu komut kümesinin sagladigi,
bir kullanicinin uzaktaki bir bilgisayara login olmasidir.
- Bu protokolün yapmis oldugu Terminal Emülasyonu dur.
- Telnet bir bilgisayari uzaktaki bir baska bilgisayara
baglar.
- Telnet isleminin, istekçi tarafi ve sunucu tarafi olmak
üzere iki ayri bölümü vardir.
Baglanti için islemleri baslatan ve
istekte bulunan tarafa istekçi taraf denir ve burada Telnet Istekçi Yazilimi çalisir.
Baglanti istegini alan, gerekli islemleri
yapip servis veren kisim ise sunucu kisimdir. Burada da Telnet Sunucu Yazilimi çalisir.
Dolayisiyla Telnet istekçi/sunucu mimarisi
mantiginda çalisir. Sunucunun bulunacagi yer konusunda sinirlama yoktur, Internet
üzerinden veya baska bir sekilde ulasilabilen her hangi bir yerde olabilir.
Oturum basladiktan sonra, kullanilan makine
direkt olarak uzaktaki makineye bagli bir terminal gibi çalisir. Verilen komutlar
uzaktaki makine üzerinde çalisir, üretilen sonuçlar, yine uzaktaki makine formatinda
ekrana getirilir. Kisaca, uzaktaki makinenin basinda çalisiliyormus izlenimi dogar.
Çogu zaman baglanilan bilgisayar bir
kullanici adi ve sifresi ister. Geçerli bir kullanici tanimlanarak islemlere baslanir.
Uzaktaki makine üzerinde yer alan bilgilere ve kaynaklara ulasmak mümkün olur.
Ulasilabilecek kaynaklara örnek olarak sunlari verebiliriz;
Kütüphane kataloglari
Resmi veritabanlari
Ticari kuruluslara ait veri tabanlari
Bazi baska internet servisleri
Baslatilmis olan bir oturumu kapatmak için
de genellikle komut satirindan exit komutunu girmek yeterli olur.
|